Mogą to być układy ochronne lub funkcjonalne wspólne lub rozdzielne. Uziomy należy połączyć przewodem uziemiającym z główną szyną wyrównawczą. Układy uziemiające powinny zapewniać odpowiednie połączenia z ziemią.
Wymogi PN-HD 60364-5-54 dotyczące uziemień
Układów uziemiających dotyczy rozdział 542 normy PN-HD 60364-5-54 Instalacje elektryczne niskiego napięcia – Część 5-54: Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego – Układy uziemiające i przewody ochronne. Jest to norma, której stosowanie jest obowiązkowe zgodnie z 2 rozporządzeniem w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Wymogi PN-HD 60364-5-54 dotyczące uziemień
Układów uziemiających dotyczy rozdział 542 normy PN-HD 60364-5-54 Instalacje elektryczne niskiego napięcia – Część 5-54: Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego – Układy uziemiające i przewody ochronne. Jest to norma, której stosowanie jest obowiązkowe zgodnie z 2 rozporządzeniem w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Norma nakazuje, aby elementy uziomów były odporne na korozję oraz miały odpowiednią wytrzymałość mechaniczną. W dokumencie zawarto obszerną tablicę zawierającą wszystkie możliwe materiały i ich zastosowania. W tabeli 1 podajemy tylko najpopularniejsze.
Tabela 1. Minimalne wymiary przykładowych materiałów stosowanych na uziomy osadzane w ziemi lub w betonie
Materiał |
Kształt |
Średnica |
Przekrój |
Grubość |
Grubość powłoki |
mm |
mm2 |
mm |
µm |
||
Stal w betonie* |
Drut okrągły |
10 |
|||
Taśma |
75 |
3 |
|||
Stal ocynkowana |
Taśma |
90 |
3 |
63 |
|
Pręt pionowo |
16 |
45 |
|||
Drut poziomo |
10 |
45 |
|||
Linka (w betonie) |
70 |
||||
Stal nierdzewna |
Taśma |
90 |
3 |
||
Pręt pionowo |
16 |
||||
Drut poziomo |
10 |
||||
Miedź |
Taśma |
50 |
2 |
||
Pręt pionowo |
12** 15 |
||||
Drut poziomo |
25** 50 |
||||
Linka |
*** |
25** 50 |
*goła, ocynkowana lub nierdzewna
**tylko dla ochrony od porażeń
***1,7 mm pojedynczy drut
Norma wyróżnia następujące przykłady uziomów:
– uziom fundamentowy zabetonowany,
– uziom fundamentowy zagruntowany,
– metalowe elektrody umieszczone bezpośrednio w ziemi pionowo lub poziomo (pręty, druty, taśmy, rury lub płyty),
– metalowe osłony i pokrycia kabli,
– inne podziemne metalowe struktury (np. rury),
– umieszczone w ziemi spawane pręty zbrojenia betonu (z wyjątkiem betonu sprężonego).
W normie podkreślono, że do połączeń części uziomu należy stosować spawanie egzotermiczne, złącza dociskowe oraz zaciski lub inne odpowiednie łączniki mechaniczne.
Norma zakazuje stosowania aluminium na przewody uziemiające.
Do przyłączenia do uziomu urządzenia piorunochronnego należy stosować przewody o przekroju nie mniejszym niż 16 mm2 Cu lub 50 mm2 Fe.
Zgodnie z normą w każdej instalacji, w której jest stosowane ochronne połączenie wyrównawcze, należy zainstalować główny zacisk uziemiający. Jeżeli zacisków jest kilka, muszą być ze sobą połączone. Do zacisku należy przyłączyć:
– wyrównawcze przewody ochronne,
– przewody uziemiające,
– przewody ochronne,
– opcjonalnie funkcjonalne przewody uziemiające.
Połączenia powinny być pewne, a ich odłączenie musi wymagać użycia narzędzi.
mgr inż. Janusz Strzyżewski, członek Centralnego Kolegium Sekcji Instalacji i Urządzeń Elektrycznych SEP