Unikanie błędów

Multimetry to najbardziej powszechne narzędzia pomiarowe. Są w posiadaniu praktycznie każdego elektryka i pomiarowca. Nie znaczy to, że wszyscy posługujemy się tymi urządzeniami bez problemów i że nie popełniamy pomyłek podczas ich użycia. Błędy te można podzielić na trzy kategorie: prowadzące do zagrożenia życia lub zdrowia, skutkujące uszkodzeniem urządzeń oraz wprowadzające znaczne odchylenia wartości pomiarowych. W tym artykule są omówione przykłady obserwowanych w praktyce zachowań, które należą do wymienionych wyżej kategorii błędów. »

Jest wiele czynników, które bardzo negatywnie wpływają na wiarygodność, ale także na stabilność pomiaru. Wśród tych problemów jeden wyróżnia się w obecnych czasach najmocniej, ponieważ zaczyna występować coraz częściej i jego wpływ na pomiary jest bardzo znaczący. Mowa tu o zaburzeniach elektromagnetycznych, które swoje podłoże mają głównie w sygnałach wysokoczęstotliwościowych. »

W pracy pomiarowców zdarzają się pomyłki łączeniowe podczas przygotowywania układu pomiarowego. W wielu wypadkach prowadzą one do dość znaczących negatywnych skutków. Błędy te związane są często z nieuwagą, ale nierzadko także, niestety, z brakiem wiedzy o możliwościach i bezpiecznym sposobie użycia sond pomiarowych we współpracy z innymi urządzeniami. »

PYTANIE: Czytałem państwa artykuły związane z pomiarami rezystancji podłóg antyelektrostatycznych w strefach wybuchowych. Problem, z którym się borykam, dotyczy posadzki antyelektrostatycznej w lakierni. Pomiary, które wykonałem, są w granicach 30–100 kΩ. Według Normy PN-HD 60364–4–41 wartość rezystancji nie powinna być większa niż 50 kΩ dla napięcia do 500 V. Jak ma się Norma do wyniku rezystancji upływu posadzki w strefie Ex? ODPOWIEDŹ: Powołana przez Pana PN-HD 60364–4–41 Instalacje elektryczne niskiego napięcia Część 4–41: Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa – Ochrona przed porażeniem elektrycznym dotyczy wyłącznie ochrony przeciwporażeniowej i nie ma nic wspólnego z ochroną przed ładunkami elektryczności statycznej. Wskazana przez Pana wartość 50 kΩ, pochodząca z załącznika C, dotyczy podłóg w „pomieszczeniach nieprzewodzących” i jest to minimalna dopuszczalna wartość rezystancji podłóg i ścian przy napięciu nominalnym nieprzekraczającym 500 V. Jeżeli w każdym punkcie rezystancja jest mniejsza od wymienionej wartości, to pod względem ochrony przed porażeniem elektrycznym podłogi i ściany są uważane za części przewodzące obce. »

PYTANIE: Jaka powinna być rezystancja uziomu pionowego? Niektórzy podają, że 10 Ω, ale są opinie, że 20 Ω. Jaka norma to reguluje? ODPOWIEDŹ: Aby odpowiedzieć na to pytanie, oprócz posiadania informacji, że mamy do czynienia z uziomem pionowym, musimy jeszcze wiedzieć, jaki jest status urządzenia piorunochronnego. Czy powstało po roku 2009, czy też jest to urządzenie podlegające zasadzie „ochrony zastanej”. Odpowiedź dotyczy wymaganej wartości rezystancji uziemienia stanowiącego część urządzenia piorunochronnego, a nie np. uziomu technologicznego. W przypadku „ochrony zastanej” mogą znaleźć zastosowanie zapisy normy PN-86/E-05003/01 oraz PN-86/E-05003/02. W punkcie 2.3.3. arkusza 2 została podana wartość 20 Ω dla uziomów pionowych we wszystkich pośrednich rodzajach gruntu. Dla gruntów podmokłych, próchnicznych i gliniastych 10 Ω, a dla gruntów kamienistych i skalistych 40 Ω. »

Rozwój urządzeń zawierających elementy elektroniczne i związany z tym pobór biernej energii pojemnościowej powodują powstawanie problemów z rozliczaniem kosztów energii elektrycznej. Dostawcy energii zaczynają zwracać uwagę na ten problem i wprowadzać oprócz pomiarów energii biernej o charakterze indukcyjnym także rejestracje poboru biernej energii pojemnościowej. »

ODPOWIEDŹ: Ograniczniki przepięć chroniące urządzenia przed przepięciami pochodzenia atmosferycznego nie zapewnią skutecznej ochrony przed przepięciami o częstotliwości sieciowej. »

Statystyki Straży Pożarnej pokazuję, że nadal częstym źródłem pożarów są instalacje i urządzenia elektryczne. Najczęściej będące skutkiem wad urządzeń i instalacji elektrycznych. »

Po przeprowadzeniu pomiarów instalacji elektrycznych należy sporządzić protokół, w którym zostaną zapisane wyniki oględzin badań i prób (pomiarów), zauważone usterki, a także zalecenia co do napraw lub dalszej eksploatacji. Zarówno przeprowadzenie pomiarów, jak i sporządzenie protokołów, jeśli jest wykonywane rzetelnie, wbrew pozorom do najprostszych nie należy. Niezbędna jest odpowiednia wiedza, a także zdrowy rozsądek i logiczne myślenie, które nie zawsze niestety towarzyszy tego rodzaju badaniom. »

Zapewnienie bezawaryjnego działania urządzeń elektrycznych i elektronicznych wymaga zastosowania w instalacji elektrycznej właściwie dobranych i rozmieszczonych ograniczni­ków przepięć. Powinny one podlegać sprawdzeniom. »