Sprawdzenie poprawności samoczynnego wyłączenie zasilania przez wyłącznik RCBO (układ TN)

Wyłącznik różnicowoprądowy z członem nadprądowym (RCBO) pełni rolę samoczynnego wyłączenia zasilania zgodnie z PN-HD 60364-4-41. Badania, czy wyłącznik działa prawidłowo, różnicujemy ze względu na układ sieci, w jakim urządzenie pracuje.

Sprawdzenie poprawności samoczynnego wyłączenie zasilania przez wyłącznik RCBO (układ TN)

Wyłącznik różnicowoprądowy z członem nadprądowym (RCBO) pełni rolę samoczynnego wyłączenia zasilania zgodnie z PN-HD 60364-4-41. Badania, czy wyłącznik działa prawidłowo, różnicujemy ze względu na układ sieci, w jakim urządzenie pracuje.

W układzie TN zgodnie z PN-HD 60364-4-41 powinien być spełniony warunek:

Zs × Ia ≤ U0

gdzie

Zs to impedancja pętli zwarcia,

Ia to prąd powodujący samoczynne wyłączenie zasilania zgodnie z tabelą 1,

U0 to znamionowe napięcie względem ziemi AC/DC.

Tabela 1. Największe dopuszczalne czasy samoczynnego wyłączania zasilania

Układ

50 V ≤ U0 ≤ 120 V

120 V ≤ U0 ≤ 230 V

230 V ≤ U0 ≤ 400 V

U0 ≥ 400 V

 

AC

DC

AC

DC

AC

DC

AC

DC

TN

0,8 s

Uwaga 1

0,4 s

5 s

0,2 s

0,4 s

0,1 s

0,1 s

TT

0,3 s

Uwaga 1

0,2 s

0,4 s

0,07 s

0,2 s

0,04 s

0,1 s

Uwaga 1 – zadziałanie może być wymagane z innych względów

Dla obwodów rozdzielczych oraz zabezpieczonych wyłącznikami nadprądowymi o prądzie In ≥ 32A dopuszczalny maksymalny czas wyłączania wynosi 5 s.

Badania dokonujemy poprzez sprawdzenie:

  • impedancji pętli zwarcia (pomiar),
  • charakterystyk i/lub skuteczności współdziałającego urządzenia ochronnego.

Pomiaru impedancji zwarcia można dokonać metodą techniczną za pomocą woltomierza i amperomierza bądź wykorzystując dedykowany miernik.

W przypadku wyłączników nadprądowych (gdy mówimy o RCBO – członu nadprądowego) dokonuje się oględzin (nastawy, typ, prąd znamionowy). Ponadto gdy znamy na podstawie pomiaru impedancji pętli zwarcia spodziewany prąd zwarciowy, powinniśmy odnieść to do charakterystyki czasowo-prądowej badanego wyłącznika kombinowanego, aby ocenić poprawność doboru członu nadprądowego.

W przypadku wyłączników różnicowoprądowych (członu różnicowego RCBO) poza oględzinami dokonuje się również pomiaru.

Jeśli chodzi o pomiar członu różnicowoprądowego, to należy go przeprowadzić urządzeniem zgodnym z EN 61557-6, upewniając się, że spełnione są wymogi wg PN-EN 60364-4-41, tzn. podane we wzorze

Zs × Ia ≤ U0

gdzie prąd Ia jest różnicowym prądem zadziałania zapewniającym wyłączenie w czasie zgodnym z tabelą 1.

Trzeba zwrócić uwagę na zwłokę członu różnicowego w urządzeniach RCBO, ponieważ dostępne są wykonania bezzwłoczne, jak również krótkozwłoczne o zwłoce 10 ms lub więcej. Należy to uwzględnić przy pomiarze, gdyż wyzwolenie aparatu poniżej tej zwłoki czasowej również oznacza niepoprawne działanie urządzenia (członu różnicowego).

Warto też dodać, że dostępne są urządzenia pomiarowe dokonujące pomiaru impedancji zwarcia L-PE bez wyzwolenia członu różnicowego. Zazwyczaj taki pomiar trwa dłużej, natomiast nie dochodzi do wyzwolenia wyłącznika kombinowanego.

Autor: inż. Bartłomiej Jaworski, absolwent Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej, Product Manager w Eaton