Zasady oceny i ograniczania olśnienia

Punkt 4.5 Normy PN-EN 12464-1:2012 – wersja polska – Światło i oświetlenie – świetlenie miejsc pracy – Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach jest poświęcony w olśnieniu. W Normie sprecyzowano, że olśnienie jest doznaniem wywołanym przez jaskrawe obszary znajdujące się w obszarze pola widzenia.

Zasady oceny i ograniczania olśnienia

Punkt 4.5 Normy PN-EN 12464-1:2012 – wersja polska – Światło i oświetlenie – świetlenie miejsc pracy – Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach jest poświęcony w olśnieniu. W Normie sprecyzowano, że olśnienie jest doznaniem wywołanym przez jaskrawe obszary znajdujące się w obszarze pola widzenia.

Źródłem olśnienia mogą być oświetlone powierzchnie, części opraw oświetleniowych i źródła światła oraz okna boczne i okna dachowe. Norma rozróżnia olśnienie przykre i olśnienie przeszkadzające. W omawianym dokumencie zawarto zasady oceny olśnienia przykrego, którego miarą jest wskaźnik ujednoliconej oceny olśnienia UGR (ang. Unified Glare Ratig). Graniczne wartości tego wskaźnika związane z występującymi w urządzeniach oświetleniowych oprawami są limitowane i tworzą następujący ciąg liczb:

10, 13, 16, 19, 22, 25, 28.

W Normie zamieszczone zalecenia dotyczące środków chroniących przed olśnieniem. Zalicza się do nich m.in. stosowanie osłon w bocznych i dachowych oknach. Natomiast w przypadku opraw oświetleniowych znajdujących się w polu widzenia Norma określa minimalne wartości kąta ochrony (rys. 1).

Rys. 1. Kąt ochrony oprawy oświetleniowej

Wartość tego kąta zależy od luminancji lamp. Zestawiono je w tabeli 1. Wartości z tabeli nie stosuje się do opraw oświetlenia pośredniego oraz do opraw oświetlenia ze składową bezpośrednią, jeżeli są one lokowane poniżej normalnego poziomu oczu.

Tabela 1. Minimalne kąty ochrony opraw w zależności od luminancji lamp

Luminancja lampy umieszczonej

w oprawie [kcd∙m-2 ]

Minimalny kąt ochrony α

od 20 do ˂ 50

15o

od 50 do ˂ 500

20o

≥ 500

30o

Norma podaje następujące sposoby ograniczenia odbić dekoncentrujących i olśnień odbiciowych:

– odpowiednia aranżacja stanowisk pracy z uwzględnieniem położenia opraw oświetleniowych oraz okien bocznych i okien dachowych,

– stosowanie matowych powierzchni,

– ograniczenie luminancji opraw oświetleniowych oraz okien bocznych i okien dachowych,

– malowanie na jasne kolory ścian i sufitów.

Autor: mgr inż. Janusz Strzyżewski, członek Polskiego Komitetu Oświetleniowego SEP