pomiary w instalacjach

Miernik

Jak uniknąć błędów przy pomiarze impedancji pętli zwarcia

Mierząc impedancję pętli zwarcia, można popełnić błędy dające w wyniku zawsze niższą wartość impedancji mierzonej pętli niż jej rzeczywista wartość.

Gdy popełnione błędy sumarycznie będą większe niż 30% wartości rzeczywistej, wyliczone wartości doprowadzą do wydania mylnego orzeczenia o skuteczności ochrony. W przypadkach, gdy błędy mogą przekroczyć dopuszczalne dla nich wartości, należy stosować współczynnik korekcyjny większy od jedności.

Błędy popełniane przy pomiarze impedancji pętli zwarcia mogą być powodowane:

    1. Niewłaściwym zakresem użytych przyrządów pomiarowych.

    2. Zbyt małą wartością prądu IR płynącego przez rezystancję R. Aby spadek napięcia U1 – U2 był rzędu 5% napięcia fazowego, prąd ten powinien być zbliżony do obliczeniowego prądu roboczego mierzonej pętli.

    3. Wahaniami napięcia. Błąd wynikający z wahań napięcia nie stanowi większego problemu, gdy korzystamy z miernika wykonującego pomiar w bardzo krótkim czasie 10 do 20 ms. W tym czasie wahania napięcia nie mają większego wpływu na wynik pomiaru.

    4. Charakterem pętli zwarciowej, zależnym od stosunku rezystancji R do reaktancji XL pętli zwarciowej.

    5. Wartością cosφprądu obciążenia płynącego przed pomiarem i w czasie pomiaru w mierzonej pętli zwarciowej.

    6. Tłumiącym wpływem stalowych obudów.

    7. Wadliwym określeniem faktycznie zastosowanego zabezpieczenia, które ma wyłączać zasilanie w określnym czasie wymaganym warunkami pracy instalacji.

    8. Wadliwym doborem przewodów pomiarowych.

    9. Nie prawidłowym pomiarem w innym obwodzie zwarciowym (np. zasilenie obwodu zwarciowego jest branie z jednego transformatora a mierzone urządzenia zasilone jest z innego transformatora).

    10. Niezasadnym wprowadzeniem współczynników korekcyjnych np. w oparciu o bezkrytyczną rekomendacje programu do protokółowania wyników pomiarów.

Charakter impedancji zwarciowej, czyli stosunek rezystancji R do reaktancji XL pętli zwarciowej, ma decydujący wpływ na mierzony spadek napięcia U 1 – U 2 .

e77bbbe3b6e9fc20bb0d7706aa4159beff5e0d7d-medium

Mierząc rezystancję izolacji, należy pamiętać nie tylko o właściwym napięciu pomiarowym

Przy wykonywaniu pomiarów rezystancji izolacji mogą być popełnione błędy, do których należą m.in.: użycie miernika o niewłaściwym napięciu probierczym, zbyt krótki czas pomiaru, nieprawidłowy odczyt zmierzonej wartości rezystancji, niewłaściwe przygotowanie badanej instalacji lub urządzenia do pomiaru, jak również zaniedbania związane z bezpieczeństwem wykonywania czynności pomiarowych.

Wykonanie pomiaru niewłaściwym napięciem dotyczy głównie wybrania zbyt niskiego napięcia. Tak wykonany pomiar może nie wykazać złego stanu izolacji badanego urządzenia, ponieważ pomiar wykonywany niskim napięciem probierczym będzie pokazywał niższe wartości rezystancji izolacji. Napięcie pomiarowe powinno być zgodne z wartością wymaganą przez normę PN-HD 60364:6, dla napięcia zasilającego, na jakie jest wykonane urządzenie.

Natomiast wykonanie pomiaru zbyt wysokim napięciem może prowadzić do uszkodzenia badanych urządzeń. Szczególnie dotyczy to urządzeń zawierających elementy elektroniczne, głównie kondensatory w stopniu wejściowym zasilaczy.

Zbyt krótki czas pomiaru może wykazać nieprawidłową wartość rezystancji izolacji, przede wszystkim przy pomiarach obwodów lub urządzeń o dużej pojemności. Odczyt powinien być dokonany po ustaleniu wartości mierzonej. Odczyt może być wykonany wcześniej w przypadku gdy wartość mierzona jest znacznie większa od wartości wymaganej dla danego urządzenia i wskazanie przyrządu już nieznacznie się zmienia.

Krótki czas pomiaru nie spowoduje również błędu w przypadku pomiaru uszkodzonego obiektu, kiedy wynik tego pomiaru będzie bliski zeru.

tablica z bezpiecznikami

Protokół ze sprawdzania skuteczności ochrony przeciwporażeniowej przez samoczynne wyłączenie zasilania w układzie sieci TN

W tekście przedstawiamy sposób przygotowania i wypełnienia protokołu ze sprawdzania skuteczności ochrony przeciwporażeniowej przez samoczynne wyłączenie zasilania w układzie sieci TN (TN-C, TN-C-S, TN-S). Podany jest sposób wykonania pomiarów.

Omawiany protokół dotyczy sprawdzenia skuteczności ochrony przeciwporażeniowej przez samoczynne wyłączenie zasilania – pomiar impedancji pętli zwarcia – dla WLZ-tów, tj. rozdzielni(c), które zasilają, odbiorników energii elektrycznej zainstalowanych na stałe, obwodów gniazdowych i oświetleniowych. Często dla takich odbiorników, np. platform dźwigowych, sprężarek, prostowników, wymaga się oddzielnych protokołów, które są dołączane do dokumentacji techniczno-ruchowej. Odbiorniki te należą przeważnie do urządzeń stacjonarnych albo stałych. Urządzenia stacjonarne (nieprzenośne) to urządzenia nieruchome lub bez uchwytów, mające taką masę, że nie mogą być łatwo przemieszczane. Z kolei urządzenie stałe to urządzenie przytwierdzone do podłoża w określonym miejscu lub przymocowane w inny sposób. Odbiorniki te zazwyczaj przyłączone są do sieci zasilającej kablem albo przewodem wchodzącym na zaciski w urządzeniu przyłączone na stałe do danego źródła zasilania. Często zasilanie jest rozłączane przez wyłączniki w obudowie, co poprawia obsługę i bezpieczeństwo użytkowania, służy też celom konserwacji.

paragraf

Za co i jak odpowiada elektryk pomiarowiec

Prawidłowe wyniki pomiarów nie tylko upewniają nas, że dobrze wykonaliśmy instalację, ale też ułatwiają nam udowodnienie swojej racji, gdy pojawią się problemy.

Elektryk odpowiada za jakość instalacji, które wykonał. W umowie z inwestorem np. domu jednorodzinnego może być zawarty punkt o gwarancji. Nawet jeśli takiego punktu nie ma, to inwestor może powołać się na rękojmię, czyli odpowiedzialność sprzedającego za wadę polegającą na niezgodności rzeczy z umową. Zamawiający może z tego tytułu żądać od elektryka usunięcia wady instalacji lub obniżenia ceny.

W przypadku awarii powodującej szkody lub np. pożar, odpowiedzialność jest jeszcze większa. Jeśli elektryk miał ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, to odszkodowanie zapłaci ubezpieczyciel. Ale… tylko do wysokości kwoty ubezpieczenia, a szkody mogą być znacznie większe. Gdy będą ranni, może być także mowa o rencie dla poszkodowanych. 

Trzeba zdawać sobie sprawę, że mogą wystąpić okoliczności, w których ubezpieczyciel odmówi wypłaty odszkodowania lub wypłata będzie częściowa. Kiedy może się to zdarzyć? Na przykład w przypadku wadliwego wykonania instalacji niezgodnie z przepisami (warunkami technicznymi,jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie – tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 1422)czypowołanymi normami.

Oczywiście ubezpieczyciel nawet w przypadku wad i nieprawidłowości w instalacji może wypłacić poszkodowanemu odszkodowanie, ale natychmiast będzie robił regres na sprawcę zaniedbań. Czyli na elektryka, który wadliwie wykonał instalacje, tym samym wprowadzając dodatkowe ryzyka, których nie obejmowały warunki ubezpieczenia.

Pomiar kabla

Jak wykonujemy pomiary rezystancji izolacji instalacji oraz wybranych urządzeń elektrycznych

Pomiary rezystancji pozwalają ocenić aktualny stan instalacji i podjąć decyzję o dopuszczeniu jej do użytkowania lub podjęciu napraw. W tekście przedstawiamy sposoby badań i wartości rezystancji, które są obecnie uznawane za dopuszczalne.

Podstawowym pomiarem, który powinien być wykonany podczas badań instalacji, jest pomiar rezystancji izolacji i ewentualnie wskaźników syntetycznych z nią związanych. W uzasadnionych przypadkach, gdy urządzeń nie można wyłączać spod napięcia na czas pomiarów lub izolacja urządzenia nie jest dostępna, ponieważ urządzenie zostało zabudowane lub pracuje pod wodą bądź pod ziemią, zamiast pomiaru rezystancji izolacji można wykonać pomiar prądu upływowego, który również wiele mówi o stanie izolacji urządzenia. W tabeli 1 przedstawiono metody oceny stanu izolacji.

Tabela 1 . Metody oceny stanu izolacji

Metoda

Możliwe do wykrycia

Miara oceny dla sprawdzającego

oględziny

uszkodzenia, błędy montażu

widoczne uchybienia

pomiar rezystancji izolacji

uszkodzenia, zawilgocenia, zanieczyszczenia

wartości graniczne rezystancji

pomiar prądu upływowego

zawilgocenia, zanieczyszczenia, pojemność

wartości graniczne prądu upływowego

Stan izolacji ma decydujący wpływ na bezpieczeństwo obsługi i prawidłowe funkcjonowanie wszelkiego rodzaju urządzeń elektrycznych. Dobry stan izolacji to, obok innych środków ochrony, również gwarancja ochrony podstawowej, czyli ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym, którym grożą urządzenia elektryczne, oraz zabezpieczenie przed powstaniem pożaru.