O czym mówi tabliczka znamionowa transformatora jednofazowego

Podstawową informacją przekazywaną przez tabliczkę znamionową transformatora jest nominalny poziom napięcia w uzwojeniu pierwotnym i w uzwojeniu wtórnym. Te dwa parametry definiują także, jaka jest przekładnia transformatora.

O czym mówi tabliczka znamionowa transformatora jednofazowego

Podstawową informacją przekazywaną przez tabliczkę znamionową transformatora jest nominalny poziom napięcia w uzwojeniu pierwotnym i w uzwojeniu wtórnym. Te dwa parametry definiują także, jaka jest przekładnia transformatora.

Kolejnym bardzo istotnym parametrem zamieszczanym na transformatorze jest moc znamionowa. Moc ta jest często mylona z mocą traconą w transformatorze lub z mocą pobieraną przez uzwojenie pierwotne, gdy transformator obciążony jest mocą nominalną. Tak naprawdę jest to moc, która w sposób ciągły może być przetransformowywana ze strony pierwotnej na stronę wtórną, czyli moc, która dostępna jest dla odbiorników po wtórnej stronie transformatora. Podawana jest na ogół w kVA lub w MVA, co jest jasnym wskazaniem, że mówimy tu o mocy pozornej.

Kolejnym bardzo istotnym parametrem, który musi znaleźć się w tablice znamionowej, jest nominalna częstotliwość transformatora. Czasami zdarza się, że producenci specyfikują więcej niż jedną wartość częstotliwości nominalnej. Sytuacja taka jest typowa dla transformatorów przygotowanych do pracy zarówno w sieci o częstotliwości 50 Hz, jak i w sieci o częstotliwości 60 Hz. Jeśli jednak wyspecyfikowana jest jedynie jedna częstotliwość, nie należy stosować transformatora w innych sieciach.

Tabliczki znamionowe transformatorów zawierają bardzo często parametr nazwany „napięciem zwarcia”. Wyrażony w procentach oznacza po prostu, ile procent znamionowego napięcia pierwotnego stanowi napięcie zwarcia. Parametr ten pozwala szybko ocenić, jak bardzo będzie się zmieniało napięcie strony wtórnej podczas zmian wartości prądu obciążenia. Im wyższa wartość napięcia zwarcia, tym bardziej prąd odbierany z transformatora będzie wpływał na napięcie.

W tablice znajdziemy także parametry mówiące o stratach w transformatorze. Podzielone są one typowo na dwie grupy, jedna to straty jałowe, druga straty w stanie zwarcia (straty zwarcia). Informacja ta jest bardzo przydatna do oceny, ile dany transformator będzie używał mocy czynnej na własne funkcjonowanie.

Dodatkowe informacje, które można znaleźć na tabliczce znamionowej to m.in. klasa izolacji, sposób chłodzenia, stopień ochrony IP, nominalna temperatura otoczenia oraz dane producenta, typ transformatora, data produkcji i jego numer katalogowy.

Autor: dr inż. Łukasz Rosłaniec absolwent studiów magisterskich i doktoranckich na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej, specjalista w zakresie układów zasilania rezerwowego, rozproszonych źródeł energii, jakości energii elektrycznej, a także energoelektroniki
Słowa kluczowe:
transformator