Jak ustalić współczynnik utrzymania (zapasu) oświetlenia

Przyjęta do obliczeń natężenia oświetlenia wartość współczynnika zapasu wpływa w sposób zasadniczy na liczbę i parametry techniczne zastosowanych urządzeń oświetleniowych, a w efekcie na wielkość kosztów inwestycyjnych.

W praktyce współczynnik ten określa, o ile procent należy zwiększyć liczbę zastosowanych źródeł światła i opraw dla pokrycia spadku sprawności oświetlenia podczas jego użytkowania wynikającej z obniżenia się strumienia źródeł światła, zanieczyszczenia opraw i lamp oraz ścian i sufitów.

Jak ustalić współczynnik utrzymania (zapasu) oświetlenia

Przyjęta do obliczeń natężenia oświetlenia wartość współczynnika zapasu wpływa w sposób zasadniczy na liczbę i parametry techniczne zastosowanych urządzeń oświetleniowych, a w efekcie na wielkość kosztów inwestycyjnych.

W praktyce współczynnik ten określa, o ile procent należy zwiększyć liczbę zastosowanych źródeł światła i opraw dla pokrycia spadku sprawności oświetlenia podczas jego użytkowania wynikającej z obniżenia się strumienia źródeł światła, zanieczyszczenia opraw i lamp oraz ścian i sufitów.

Zgodnie z zapisem zawartym w Normie projektant powinien:

-       ustalić (obliczyć) wartość współczynnika utrzymania i podać w projekcie wszystkie założenia uzasadniające jego wartość,

-       dostosować projektowany sprzęt oświetleniowy do warunków środowiska, w którym ma pracować,

-       sporządzić wyczerpujący plan konserwacji oświetlenia, zawierający częstotliwość wymiany lamp, czyszczenia opraw oraz ścian i sufitów pomieszczenia, a także metodę tych zabiegów.

W Normie PN-EN 12464-1:2012 Światło i oświetlenie – Oświetlenie miejsc pracy – Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach brak wytycznych dotyczących procedury ustalania wartości tego parametru. Dlatego za bardzo pożyteczne należy uznać dwa komentarze wydane do tej Normy. Pierwszym jest komentarz do Normy wydany przez C.O.S. i W. SEP w 2006 r. Jego autorem jest wysokiej klasy specjalista oświetleniowiec profesor Jerzy Bąk. Drugi stanowi pracę zbiorową i został wydany przez Polski Komitet Oświetleniowy SEP w 2007 r.

Autor: mgr inż. Janusz Strzyżewski, członek Centralnego Kolegium Sekcji Instalacji i Urządzeń Elektrycznych, członek Polskiego Komitetu Oświetleniowego SEP

Wzór, wartości cząstkowych składników wzoru do obliczania współczynnika zapasu i przykłady obliczeń zamieszczamy w 142 aktualizacji „Instalacji elektrycznych w praktyce”.

Słowa kluczowe:
współczynnik zapasu