Błędy w pomiarach skutkujące powstaniem łuku elektrycznego

W przypadku np. elementów rozdzielni niskiego napięcia w stacji transformatorowej SN/nN moc łuku elektrycznego może być ogromna. Wydzielające się ciepło potrafi w ułamku sekundy rozpuścić metale, które wraz z powstającą plazmą są w stanie wytworzyć falę uderzeniową o temperaturze cztery razy przekraczającą temperaturę słońca. U osoby narażonej na taką falę spodziewać się można bardzo poważnych poparzeń zewnętrznych i wewnętrznych, uszkodzeń mechanicznych tkanek wewnętrznych, uszkodzenia wzroku i słuchu. Zaistnienie łuku elektrycznego podczas pomiarów elektrycznych obserwowane jest na ogół w dwóch głównych rodzajach sytuacji.

Błędy w pomiarach skutkujące powstaniem łuku elektrycznego

W przypadku np. elementów rozdzielni niskiego napięcia w stacji transformatorowej SN/nN moc łuku elektrycznego może być ogromna. Wydzielające się ciepło potrafi w ułamku sekundy rozpuścić metale, które wraz z powstającą plazmą są w stanie wytworzyć falę uderzeniową o temperaturze cztery razy przekraczającą temperaturę słońca. U osoby narażonej na taką falę spodziewać się można bardzo poważnych poparzeń zewnętrznych i wewnętrznych, uszkodzeń mechanicznych tkanek wewnętrznych, uszkodzenia wzroku i słuchu. Zaistnienie łuku elektrycznego podczas pomiarów elektrycznych obserwowane jest na ogół w dwóch głównych rodzajach sytuacji.

Jedna to doprowadzenie do czynności łączeniowej wykonywanej urządzeniami do tego niedostosowanymi. Standardowy przykład to użycie odłącznika do przerwania przepływu prądu. Odłączniki są stosowane do wytworzenia przerwy w obwodzie, ale mogą być wykorzystywane jedynie w stanie beznapięciowym. W przypadku przerywania prądu odłącznikiem wytworzymy niebezpieczny łuk elektryczny. Istotniejszym problemem w przypadku łączników jest np. przerywanie zwarcia łącznikiem o zbyt niskim prądzie rozłączalnym. Taka sytuacja jest bardzo niebezpieczna i może w przypadku dużego przekroczenia wartości dopuszczalnej prądu spowodować powstanie łuku silnego na tyle, żeby w postaci wybuchu porozrzucać cząstki łącznika, w którym ten łuk powstał, i spowodować poważne uszkodzenie ciała osób znajdujących się w pobliżu. Przygotowując się do wykonywania pomiarów i rozłączając obwody, należy więc zwrócić uwagę, czy czynność łączeniową wykonujemy odpowiednim aparatem.

Kolejnym przykładem uszkodzeń prowadzących do powstania łuku elektrycznego jest niewłaściwe wykorzystywanie sprzętu pomiarowego. Mowa np. o:

  • używaniu sprzętu o niższej kategorii napięciowej niż napięcie mogące występować w mierzonym obwodzie,
  • używaniu sprzętu o zbyt niskiej klasie przepięciowej w porównaniu z warunkami,
  • używaniu sond pomiarowych niedostosowanych do poziomu napięcia i kategorii przepięciowej, czy wreszcie
  • używaniu uszkodzonego sprzętu czy sond pomiarowych.

Wspomniane niedopatrzenia czy błędy mogą spowodować nagłe uszkodzenie urządzenia podczas badań i wytworzenie łuku zagrażającego życiu i zdrowiu osoby wykonującej pomiary.

Autor: dr inż. Łukasz Rosłaniec, absolwent studiów magisterskich i doktoranckich na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej
Słowa kluczowe:
łuk elektryczny