O zasadach kontroli doboru i poprawności montażu przewodów mówi m.in. Polska Norma PN-HD PN-HD 60364–6 Instalacje elektryczne niskiego napięcia – Część 6: Sprawdzanie.

PYTANIE: Proszę o informacje o zasadach pomiarów rezystancji połączeń wyrównawczych. ODPOWIEDŹ: Mierzenie rezystancji połączeń wyrównawczych to pomiar małych rezystancji. Takie pomiary mogą być wykonywane metodą techniczną, mostkiem technicznym Thomsona lub przyrządem do pomiaru małych rezystancji.

PYTANIE: Jestem elektrykiem estradowym. Stosujemy rozdzielnice elektryczne przenośne. Jaką dokumentację muszę stworzyć do takiej rozdzielnicy? ODPOWIEDŹ: Każda rozdzielnica powinna mieć dokumentację techniczną, czyli schemat oraz protokoły z okresowych sprawdzań rezystancji izolacji i skuteczności ochrony przeciwporażeniowej. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa przeciwporażeniowego zawiera norma PN-HD 60364–4–41:2017–09. Jej omówienie zamieszczamy w tym numerze.

W aktualnej wersji rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jedn. Dz.U. 2022 poz. 1225) jako normę obowiązującą podczas sprawdzeń instalacji elektrycznych podano PN-HD 60364-6:2008. Jest to jednak dokument dość stary i wycofany już przez Polski Komitet Normalizacyjny, który zastąpił go normą PN-HD 60364-6:2016.

Czy zasilanie silników kablami 4-żyłowymi jest prawidłowe? Co zrobić przy negatywnych wynikach pomiarów? 

PYTANIE: Proszę o informacje dotyczące formalnego odbioru wykonanych prac w zakresie instalacji elektrycznych WLZ (wewnętrznych linii zasilających). Nasza firma zleciła wykonanie niezależnego zasilania elektrycznego urządzeń węzła ciepłowniczego w nowych obiektach budowlanych. Budowa zasilania odbywa się na podstawie warunków przyłączeniowych uzyskanych od dystrybutora energii (o te warunki występuje nasza firma). Problem pojawił się w chwili kompletowania dokumentacji powykonawczej i uzyskania od wykonawcy „Oświadczenia o gotowości do podłączenia obiektu do sieci dystrybucyjnej”. W dolnej części oświadczeniajest zapis, w którym podmiot przyłączany oświadcza, że ma komplet dokumentów wraz z pomiarami powykonawczymi oraz protokołem odbiorowym podpisanym przez osobę posiadającą uprawnienia do sprawowania samodzielnej funkcji w budownictwie. Pytanie brzmi: kto powinien powoływać taką osobę, jeżeli firma wykonawcza nie ma kierownika robót z odpowiednimi uprawnieniami? W moim rozumieniu częścią dokumentacji powykonawczej powinien być protokół odbiorowy z adnotacją: „bez uwag”, dostarczony przez wykonawcę. ODPOWIEDŹ: Z opisu wynika, że firma wykonawcza nie ma kierownika robót z odpowiednimi uprawnieniami, więc powinna być zatrudniona osoba posiadająca wymagane uprawnienia, aby można było skompletować wymaganą dokumentację zgodnie z wymaganiami norm i przepisów. W oświadczeniu o gotowości do przyłączenia jest zapewnienie, że wszystko zostało wykonane zgodnie z przepisami, więc należy te prace zlecić osobie mającej odpowiednie kwalifikacje potwierdzone wymaganymi świadectwami kwalifikacyjnymi.

PYTANIE: Firma zleciła wykonanie niezależnego zasilania elektrycznego obiektu. Problem pojawił się w chwili kompletowania dokumentacji powykonawczej, w którym podmiot przyłączany oświadcza, że ma komplet dokumentów wraz z pomiarami powykonawczymi oraz protokołem odbioru podpisanym przez osobę posiadającą uprawnienia do sprawowania samodzielnej funkcji w budownictwie. Pytanie brzmi: kto powinien powoływać taką osobę, jeżeli firma wykonawcza nie ma kierownika robót z odpowiednimi uprawnieniami? W moim rozumieniu częścią dokumentacji powykonawczej powinien być protokół odbioru z adnotacją: „bez uwag”, dostarczony przez wykonawcę.

Kable ulegają procesom starzenia, mogą też być uszkodzone mechanicznie. Dlatego konieczne są badania, których celem jest określenie stanu technicznego linii kablowych.

PYTANIE: Jak często i co należy mierzyć podczas sprawdzania instalacji elektrycznych suwnic? ODPOWIEDŹ: Przeglądy okresowe suwnic powinny odbywać się co najmniej raz w roku. Mogą je przeprowadzać elektrycy posiadający ważne kwalifikacje w zakresie kontrolno-pomiarowym. Ważnym punktem okresowej kontroli instalacji elektrycznych suwnic i urządzeń dźwigowych są oględziny. Należy je przeprowadzać zgodnie z wymaganiami normy PN-HD 60364–6 Instalacje elektryczne niskiego napięcia – Część 6: Sprawdzanie. W czasie kontroli należy przede wszystkim sprawdzić, czy istnieją i są właściwie dokręcone wymagane połączenia ochronne. Odpowiadają one za skuteczną ochronę przeciwporażeniową. W czasie oględzin należy również zwrócić uwagę, czy poszczególne części suwnicy są właściwie i trwale zamocowane.

Obwody o bardzo niskim napięciu znamionowym SELV (Separated or Safety Extra-Low Voltage) i PELV (Protected Extra-Low Voltage) to obwody III klasy ochronności, więc testowanie ich obejmuje tylko pomiar rezystancji izolacji.